νομή του οίκου [μας]: τα χρήματα έπονται
επιλογή από αυτήν την σειρά φωτογραφιών, δημοσίευσε ο σπύρος στάβερης στην "lifo"
Παναγιώτης Ιωαννίδης – πάνω σε ποίηση του Ρενέ Σαρ
τα Χέρια του Ύπνου
Τα Feuillets d’ Hypnos –τα Φυλλάδια του Ύπνου– είναι το δεύτερο βιβλίο που ο René Char εξέδωσε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1946, μην έχοντας δημοσιεύσει τίποτα από το 1939. Προέκυψε κυριολεκτικώς από το λύσιμο σε φυλλάδια του τετραδίου όπου κρατούσε σημειώσεις κατά την διάρκεια της συμμετοχής του, ως ‘λοχαγός Αλέξανδρος’, στην γαλλική Αντίσταση. Από την επεξεργασία εκείνου του υλικού –που το ξαναβρήκε αναπάντεχα στην κρυψώνα του μες σ’ έναν πέτρινο τοίχο και, αφού αντέγραψε ό,τι του ‘χρειαζόταν’, το κατέστρεψε, διασώζοντας, ως δείγμα, μόνο μιά σελίδα του– προέκυψαν διακόσιες τριάντα επτά πεζόμορφες ‘σημειώσεις’: παραινέσεις γιά την σωστή συμπεριφορά του αντάρτη, ελλειπτικές περιγραφές στρατιωτικών επιχειρήσεων, πυκνοί στοχασμοί, και σπάνιες λυρικές φυγές. Η ανάγκη της επιβίωσης –σωματικής και ψυχικής– μες στον ζόφο του ναζισμού, τον στρέφει ξανά και ξανά στην αναζήτηση του φωτός και στην απεύθυνση στο Εσύ – μέσ’ απ’ το προσωπείο του Ύπνου, αδελφού του Θανάτου.
Του ύπνου που, μες στον χειμώνα, διασώζει την ζωή.
Πάνω από το τραπέζι όπου έγραφε, είχε καρφιτσωμένη μιάν εικόνα του πίνακα του Georges de la Tour, Ο Φυλακισμένος (που σήμερα θεωρείται ότι απεικονίζει μάλλον τον Ιώβ καθώς τον εμπαίζει η γυναίκα του): το ασφυκτικό καδράρισμα των δύο μορφών, οι μεγάλες σκοτεινές επιφάνειες, το απόκοσμα άπλετο φως ενός κεριού, και η ευγλωττία των χεριών, συνθέτουν την αινιγματική γοητεία αυτού του έργου.
Σκέφτηκα να δέσω, αφού τα μετέφρασα, κάποια απ’ αυτά τα ‘εις εαυτόν’ του Ρενέ Σαρ (σε επιστολή του, προσπαθώντας να περιγράψει την νέα αυτή τροπή στο έργο του, αυτοπαρομοιάζεται, σαρκάζοντας ελαφρώς, με τον Μάρκο Αυρήλιο),μαζί με χέρια –λυτά ή πλεγμένα– αγαπημένων μου προσώπων ή αγνώστων. Τα δύο πανομοιότυπα τετράδια που προέκυψαν, αποτελούνται από εκτυπώσεις και φωτοαντίγραφά τους: στο ένα τετράδιο, οι λέξεις είναι στο πρωτότυπο τύπωμα, ενώ οι εικόνες σε φωτοαντίγραφα – στο άλλο, το αντίστροφο.
Ο Παναγιώτης Ιωαννίδης γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα, όπου και ζει. Τα ποιήματά του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη: Το σωσίβιο (2008, β' έκδ.: 2009), Ακάλυπτος (2013), Πολωνία (2016), Ρινόκερως (2020, β' 2021), και έχουν επίσης μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, κροατικά, πολωνικά, σουηδικά, τουρκικά, και φινλανδικά.
Ποιήματα, δοκίμια, κριτικά σημειώματα, και μεταφράσεις του (ποιημάτων των S. Heaney, T. Gunn, R. Creeley, A. Motion, D. Harsent, M. Symmons Roberts, κ.ά.) δημοσιεύονται σε περιοδικά από το 1994. Παρουσιάστηκε στις εκδηλώσεις «16 Νέοι Έλληνες Ποιητές» της Θεατρικής Εταιρείας «Πράξη» (1997), και έλαβε το Β’ Βραβείο ποίησης στην «Πρώτη Συνάντηση Νέων Δημιουργών (Σχολή Βακαλό)» (1998).
Είναι υπεύθυνος για την ποίηση στο μηνιαίο περιοδικό «The books' journal», μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού ‘για την διερεύνηση του ποιητικού φαινομένου’, «Φάρμακο», διοργανωτής και επιμελητής της σειράς μηνιαίων ποιητικών αναγνώσεων «Με τα λόγια (γίνεται)», και υπήρξε, τα έτη 2019-2021, επιμελητής του "Und.Poetry".