0707

[το πλήρες slideshow εδώ]

0704β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0704α

[το πλήρες slideshow εδώ]

0612 ώς 0702

[το πλήρες slideshow εδώ]

0611β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0611α

[το πλήρες slideshow εδώ]

τεφλόνdasein

[το πλήρες slideshow εδώ]
το 'τεφλόν' προσκεκλημένο από το 'greek poetry now' στο 'dasein', παρασκευή, 4.xii.2009 [βαρβάρας της μεγαλομάρτυρος, ιωάννου του δαμασκηνού, σεραφείμ ιερομάρτυρος, χριστοδούλου και χριστοδούλης των παρθένων]

0608

[το πλήρες slideshow εδώ]

0606

[το πλήρες slideshow εδώ]

[μέχρι τώρα]

Ο Παναγιώτης Ιωαννίδης γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα, όπου και ζει. Δουλεύει με τις λέξεις και τις εικόνες.


_ λέξεις _

Βιβλία με ποιήματά του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη: Το σωσίβιο (2008, β' έκδ.: 2009), Ακάλυπτος (2013), Πολωνία (2016 - υποψήφιο για το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο και για το βραβείο του "Αναγνώστη"), Ρινόκερως (2020). Έχει επίσης συμμετάσχει στα συλλογικά δοκιμιακά βιβλία Μια συζήτηση για την ποίηση τώρα (ΦΡΜΚ, 2018) και Τι μας μαθαίνει η τέχνη (ΦΡΜΚ, 2020).

Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά 'Οδός Πανός' (τ. 88, Σεπτ.-Δεκ. 1996), 'Πλανόδιον' (τ. 25, Ιούν. 1997), 'Ποίηση' (τ. 13, Άν.-Καλ. 1999), 'Νέα Εστία' (τ. 1747, Ιούλ.-Αύγ. 2002), 'Τhe Athens Review of Books' (τ. 2, Δεκ. 2009), 'Τεφλόν' (τ. 3, Ιούν. 2010), 'Τhe books' journal' (τ. 8, Ιούν. 2011), '.Poema..' (Μάρ. 2012), 'Φάρμακο' (τ. 1, Άν.-Καλ. 2013 / τ. 5, Άν.-Καλ. 2015 / τ. 12-13, Φθιν. 2018-Καλ. 2019), 'Ποιητική' (τ. 11, Άν.-Καλ. 2013), και στο συλλογικό βιβλίο, "NICE - Είναι δυνατή η επιστροφή;" (2016). Παρουσιάστηκαν στις εκδηλώσεις «16 Νέοι 'Ελληνες Ποιητές» της Θεατρικής Εταιρείας "Πράξη" την άνοιξη του 1997· έλαβαν το β’ βραβείο ποίησης στην «Πρώτη συνάντηση νέων δημιουργών (Σχολή Βακαλό)» την άνοιξη του 1998· παρουσιάστηκαν στο διεθνές φεστιβάλ λογοτεχνίας "Umeå Littfest" (Σουηδία, 2014)· και αλλού. 

Έχουν περιληφθεί σε δύο ελληνικές ανθολογίες: Μαρία Τοπάλη, Ποίηση με πείσμα (Αντίποδες, 2020) και Κάρεν βαν Ντάυκ, Μέτρα λιτότητας (Άγρα, 2017), δυο αγγλόγλωσσες: T. Chiotis, Futures - Poetry of the Greek crisis (Penned in the Margins, 2015) και K. Van Dyck, Austerity Measures (Penguin, 2016 και New York Review Books, 2017), και δύο γερμανικές: Wassiliki Knithaki & Adrian Kasnitz, Kleine Tiere zum Schlachten (Parasiten Presse, 2017), και Maria Topali, Dichtung mit Biss (Edition Romiosini, 2018).

Έχουν εξάλλου δημοσιευτεί μεταφρασμένα σε περιοδικά στα αγγλικά ("Filling Station" 21, 2001 / "Drunken Boat" 19, 2014 / "Hotel Amerika" 13, 2015 / "Poetry London" 82, 2015 / "Hotel Amerika" 14 , 2016), στα κροατικά ("Tema", 2020), στα πολωνικά ("Lirydram" 16, 2017), στα σουηδικά ("Subaltern" 2-3, 2014 / Medelhavsmuseet, 2016), και στα τουρκικά ("Bireylikler" 29, 2009).

Έχει μεταφράσει ποιήματα του Seamus Heaney ("αντί" β’ 588, 13.10.1995 / "αντί" β’ 635, 23.05.1997),  του René Char ("ΦΡΜΚ", 16, Χειμ. 2020-21), του Thom Gunn ("Ποίηση" 12, Φθιν.-Χειμ. 1998 / "Εντευκτήριο" 86, Ιούλ.-Σεπτ. 2009 / "Φάρμακο" 7, Άν.-Καλ. 2016), του Robert Creeley ("Ποίηση" 18, Φθιν.-Χειμ. 2001), της Jane Hirshfield ("TA NEA", 18 Απριλίου 2020), του Andrew Motion ("Ποίηση" 9, Άν.-Καλ. 1997), των Elaine Feinstein, Fiona Sampson, και Michael Symmons Roberts ("Ποιητική" 10, Φθιν.-Χειμ. 2012), του David Harsent ("Φάρμακο" 4, Φθιν.-Χειμ. 2014), της Elizabeth Bishop ("The Books' Journal" 65, Απρ. 2016), του William Carlos Williams ("Φάρμακο" 7, Άν.-Καλ. 2016 / "ΦΡΜΚ", 16, Χειμ. 2020-21), του Robert Duncan ("Φάρμακο" 7, Άν.-Καλ. 2016 / "The Books' Journal" 75, Μάρ. 2017), της Marianne Moore ("The Books' Journal" 85, Μάρ. 2018), του Ezra Pound ("The Books' Journal" 96, Μάρ. 2019), του Stephanos Papadopoulos ("ΦΡΜΚ", 14-15, Φθιν. 2019 – Καλ. 2020)- καθώς και ποιητικά κείμενα των εικαστικών Louise Bourgeois και Roni Horn ("Φάρμακο" 10, Φθιν.-Χειμ. 2017). Έχει επίσης αποδώσει στα ελληνικά -μέσω αγγλικών, γαλλικών και ιταλικών μεταφράσεων- ιαπωνικά χάικου και τάνκα ("Tεφλόν" 3, Ιούν. 2010), και -μέσω αγγλικής μετάφρασης- τη "Δύναμη του γούστου" του Zbigniew Herbert ("Τεφλόν" 5, Άν.-Καλ. 2011).

Από το 2011, διοργανώνει και επιμελείται τις μηνιαίες ποιητικές αναγνώσεις, "Με τα λόγια (γίνεται)" [μτλγ]. O βασικός κορμός των εκδηλώσεων αυτών διεξήχθη αρχικά (2011) στον πολυχώρο "Παραπέρα" (Αχαρνών & Φερρών), και μετά, στο "104 - Κέντρο λόγου & τέχνης" των Εκδόσεων Καστανιώτη (2012), στην "Ελληνοαμερικανική Ένωση" (2012-σήμερα), και στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Ο.Π.ΑΝ. του Δ. Αθηναίων (2013). Ωστόσο, το 'μτλγ' έχει συμμετάσχει και σε εκθέσεις και φεστιβάλ, περιπάτους στην πόλη και ραδιοφωνικές εκπομπές. Στις εκδηλώσεις του, αφενός διαβάζουν ποιήματά τους οι ίδιοι/ες οι ποιητ(ρι)ες διαφορετικών γενιών, αφετέρου ακούγεται ξένη ποίηση, στο πρωτότυπο και στην ελληνική της μετάφραση.

Είναι υπεύθυνος για την ποίηση στο μηνιαίο περιοδικό "The books' journal" από τον Αύγ. 2013, και -από το ξεκίνημα του, τον Ιαν. 2019- στο "Und.Poetry", όπου δημοσιεύονται σύγχρονα ελληνικά ποιήματα μεταφρασμένα στα αγγλικά. Συμμετέχει, από το 1ο του τεύχος (Άν.-Καλ. 2013), στην συντακτική ομάδα του περιοδικού 'για την διερεύνηση του ποιητικού φαινομένου', "Φάρμακο", όπου και γράφει κριτική για βιβλία ποίησης. 

Συντονίζει, από το 2013, την Ομάδα Ποίησης για ενήλικες που φιλοξενείται στο British Council της Αθήνας. Από το 2013 έως το 2018, συμμετείχε ως εκπαιδευτής στα εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία του Αρχείου Καβάφη / Ίδρυμα Ωνάση, με πρωτότυπες προσεγγίσεις στην ποίηση του Καβάφη (π.χ. θεατρική περφόρμανς, χιπ-χοπ, κόμικς, φωτογραφία).

Στο 28ο Συμπόσιο Ποίησης (Ρίο, 2008), παρουσίασε, από κοινού με τον Θεοδόση Τάσιο, την εισήγηση "Ποίηση και εικόνα", ενώ στο 31ο Συμπόσιο Ποίησης (Ρίο, 2011), την ανακοίνωση "Πότε (δεν) βρίσκεται σε κρίση η ποίηση;" Τον Ιούνιο 2013 συμμετείχε, μαζί με άλλους 6 Έλληνες και 7 Αμερικανούς ποιητές, στο ποιητικό 'blind date', "Στον πηγαιμό για την Ιθάκη", στα πλαίσια του Φεστιβάλ "Επιστροφή στην Ιθάκη 2013".

Κατά το διάστημα 1994-1997, συνεργάστηκε με το περιοδικό 'αντί' όπου, εκτός από τη στήλη "Τα άγρια & τα ήμερα", επιμελήθηκε αφιερώματα στον Ζήσιμο Λορεντζάτο (τ. 594, 22/12/1995) και τον Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο (τ. 611, 2/8/1996). Έκτοτε, άρθρα και συνεντεύξεις του έχουν δημοσιευτεί στην "Athens Voice" (2019), "Άνω Τελεία" (2017), "Τα Νέα" (2017), "Εφημερίδα των Συντακτών" (2017, 2018), στην 'Καθημερινή' (2008, 2010, 2015, 2017, 2018), την 'Lifo' (2008/i, 2008/ii), και το 'tranzistor' (2005).


_ λέξεις + εικόνες _

Την περίοδο Νοέμβριος 2007–Ιανουάριος 2008, ειδικά γραμμένο ποίημά του συνόδευσε –ως δική του φωτογραφία του χειρογράφου– την έκθεση ζωγραφικής της Ελένης Θεοφυλάκτου, “Darling, I’m clearing up” (γκαλερί ‘tint’, Θεσσαλονίκη), ενώ τον Μάρτιο του 2010 συμμετείχε στο διαδικτυακό 'ημερολόγιο', www.365filoi.gr, μ' ένα ποίημα γραμμένο γιά φωτογραφία της Έφης Παναγούλα. Κατά την 2η Μπιεννάλε της Αθήνας / 'Heaven', έλαβε μέρος στην ποιητική δράση "Ποιητική Κατοικία Αρκαδία", στα πλαίσια της εγκατάστασης της Ομάδας Φιλοπάππου, "Κι εγώ στην Αρκαδία" (Ιούν.2009).

Τον Δεκέμβριο του 2006, στα πλαίσια του "blind date #12" (Βιομηχανικός Χώρος, Κειριαδών και Σφηττιών, Αθήνα), συνεργασίας –ανά δύο– έξι εικαστικών με έξι συγγραφείς –όπου είχε και την ευθύνη της επιλογής των συγγραφέων– παρουσίασε με την εικαστικό Μαρία Κόντη την εγκατάσταση λληλ/ληρ/λυρ. Τον Μάρτιο του 2011, στην ομαδική έκθεση "Εικονο-ποίηση", παρουσίασε την εγκατάσταση Τα χέρια του ύπνου, με φωτογραφίες του και ποίηση του Rene Char μεταφρασμένη από τον ίδιο (Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη, Αθήνα).


_ εικόνες _

. Βιβλία _ Salon de Vortex (επιμ.), "NICE - Είναι δυνατή η επιστροφή;" (εκδ. Lo & Behold, 2016) / Γιάννα Ανδρεάδη (επιμ.), "ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ - Παράθυρα στην πόλη" (εκδ. Άγρα, 2016)

. Εκθέσεις _ «Lookout» (Αθήνα, Σεπτ. 2003) / «Capturing utopia» ("Φούρνος", Αθήνα, Σεπτ. 2005) / "Αυτοδύναμη Φωτογραφία" ("Φωταγωγός", Αθήνα, 2015) / "Fenêtres sur Athènes / ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ" (Cité de l'architecture et du patrimoine, Παρίσι, 2015-16) / "ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ" (Μουσείο Μπενάκη (οδ. Πειραιώς), Αθήνα, 2016-17)

. Έντυπα _ 'Ελευθεροτυπία' (26.ii.2011) / 'Athens News' (13.iii.2011 + 16.v.2011) / 'Φάρμακο' (τ.2, Φθιν.-Χειμ. 2013) / "Revue Profane" τ. 11, Autumn-Winter 2020-21

. Ηλεκτρονικά μέσα _ come into land (Ιαν. 2011) / troppo tardi (Φεβ. 2011) / vagabook (Μάι. 2011) / luoghi comuni (Ιούν. 2011) / view (Μάι. 2012) / diet cola zine (Μάρ. 2013) / lifo (Απρ. 2013) / popaganda (Δεκ. 2013, Οκτ. 2017) / "Isolation" (2020)

. Επιμέλεια _ 'Αβέβαια ίχνη' (Εικόνες του μήνα, "come into land", Ιούλ. 2011)


_ επικοινωνία _

panayotisioannidis@yahoo.gr

0911ε

[το πλήρες slideshow εδώ]

0911δ

[το πλήρες slideshow εδώ]

0911γ

[το πλήρες slideshow εδώ]

0911β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0911α

[το πλήρες slideshow εδώ]

σάββατο απόγευμα / 'τεφλόν' @ yuria 2009 [vinyl microstore]

[το πλήρες slideshow εδώ]

νίκος ερηνάκης _ 'σύντομα όλα θα καίγονται και θα φωτίζουν τα μάτια σου'

Η ελευθερία είναι έτοιμη και περιμένει Όταν ανοίγω το παράθυρό μου δεν ξέρω σε τι το ανοίγω ξέρω όμως πως και να μην είμαι έτοιμος ΘΑ ΓΙΝΩ Πάντα θα υπάρχει κάτι να με σώζει κι αν δεν υπάρχει γιατί να σωθώ; Όλοι φωνάζουν πως η ελευθερία θέλει προσοχή και καλά κάνουν. Τους ελεύθερους ανθρώπους πρέπει να τους φοβάσαι μπορούν να γυρίσουν αυτόν το γαμημένο κόσμο ανάποδα με μια γοητευτική ευκολία. Είναι να τους λατρεύει κανείς. [από το βιβλίο του Νίκου Ερηνάκη, Σύντομα όλα θα καίγονται και θα φωτίζουν τα μάτια σου, εκδ. Ροές, 2009. Φωτ.: Π.Ι., xi.2009]

'why cinema now?' _ φοιτητές των ασκτ θεσσαλονίκης, αθήνας και φλώρινας

από το τυπογραφικά άρτιο ένθετο της περασμένης 'faq' - μακάρι να μπορούσα να δω κι από κοντά τα έργα [αυτά και άλλα] ιδιαίτερα των:

αναστάσιος καλλιακάτσος, μαίρη δέλλιου, δημήτρης πανής, δημήτρης εφέογλου, παναγιώτης καλογιάννης, ηλίας σιψάς, ηλίας μαμαλιόγκας, γιάννης παλατζίδης, κωνσταντίνα κοτζαμάνη, αλέξανδρος κακλαμάνος, βασίλης μιχαηλίδης

[εικόνα του γιάννη παλατζίδη]

aphf:09 _ athens photo festival 09

[εικόνες από την μέρα των εγκαινίων της κεντρικής έκθεσης του athens photo festival '09, 'aphf:09']

πιό πολύ στάθηκα μπρος σ' αυτές που έφτιαξαν οι [με την σειρά που τους είδα]: niels stomps, αλέξανδρος μιστριώτης, ευαγγελία κρανιώτη, suzanne lafont, francois rousseau, nan goldin, λία ναλμπαντίδου, ελένη μουζακίτη, agata grzych, πηνελόπη κολιοπούλου, γιώργος αγγελόπουλος, γιάννης τζώρτζης, χριστίνα κάλμπαρη & βίλλυ αττάρτ

[εντυπωσιακό το πόσο καλά χρησιμοποιήθηκε ο χώρος όπου είχε λάβει χώρα και η 2η μπιεννάλε: τώρα δείχνει καθαρός, φιλόξενος, κατάλληλος]

0910β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0910α

[το πλήρες slideshow εδώ]

ελένη θεοφυλάκτου

Ένας αλλόκoτος Ευαγγελισμός της Ελένης Θεοφυλάκτου -η ίδια τον λέει Save it for later- από την τρέχουσα ομαδική έκθεση, "Γάμμα Έψιλον Δέλτα", στην 'TinT' της Θεσσαλονίκης.

0909 ώς 0910

[το πλήρες slideshow εδώ]

[crossing] lines [to cross]

[το πλήρες slideshow εδώ]

δήμητρα κατιώνη

Ένα αόρατο
Με ένα κοριτσάκι φόρεμα
Καμιά φορά
Γιά παιχνίδι
Το φορώ ανάποδα
Φόρεμα από ένα κοριτσάκι αόρατο
Και μιά φορά
Γιά παιχνίδι
Με φόρεσε ανάποδα αυτό
Και τυφλωθήκαμε
Απ' τα βλέμματα
Κι οι δυό


[από το βιβλίο της Δήμητρας Κατιώνη, Το παραμύθι από ψηλά, εκδ. Ροές, 2008
φωτ.: π.ι., viii.2009]

σπείρες

Παρακινημένος από την φήμη του –στην Πολωνία και όχι μόνο– έχω ξεφυλλίσει το Χειρόγραφο που βρέθηκε στη Σαραγόσσα, αλλά δεν έχω αποτολμήσει μέχρι σήμερα να μπω στον λαβύρινθό του. Η προβολή της ομώνυμης ταινίας, στις «Νύχτες Πρεμιέρας», ήταν συνεπώς πολλαπλώς ελκυστική. Η ίδια η ταινία, πέρα από κάποιους εξαιρετικούς ηθοποιούς, μου φάνηκε απλώς καλή. Αλλά οι μαίανδροι της αφήγησης – ένιωσα πως ο Γιάν Ποτότσκι σαν να πάτησε πάνω στην Οδύσσεια και τις 1001 Νύχτες, πριν γίνει ο ίδιος μήτρα γιά τον Μπόρχες, τον Καλβίνο, τον Κορτάσαρ, ή ακόμα και τον Φώουλς του Μάγου. Ξανά και ξανά, κάποιος έλκεται από τα φαντάσματα του έρωτα – ξυπνά υπό τον τρόμο του θανάτου. Κάθε φορά όμως και με μιά, μικρότερη ή μεγαλύτερη, παραλλαγή – μιά μετατόπιση πιό βαθιά στην φαντασία, ή πιό μέσα στην πραγματικότητα. Μέχρι τα όρια να σβηστούν.

Ο κύκλος κάθε ιστορίας γίνεται σπείρα – και οι σπείρες του βιβλίου συναντώνται και μπλέκονται, σαν ξεχωριστά ελατήρια του ίδιου μηχανισμού που, καθώς μπαίνουν τό ’να μέσα στ’ άλλο, αντί της ομοιόμορφης ταλάντωσης γιά την οποία είχαν σχεδιαστεί, δίνουν τώρα παλμούς ακατάστατους, απρόβλεπτους, ανεξήγητους.

Στη στάση στην Κηφισίας, το παιδί με την όψη ισχνού Ασσύριου. Τον έχω δει να επαιτεί μονότονα στην Πανεπιστημίου, στην Αλεξάνδρας, ξανά και ξανά – μπαίνει στο πρώτο τρόλλεϋ που έρχεται. Περιμένω το δικό μου, αλλά μετά από λίγες στάσεις τον ακούω: «Μήπως είχατε λίγα λεπτά να πάρω μιά τυρόπιτα; Πεινάω απ’ το πρωί» – τα σταθερά του λόγια, μα απόψε προσθέτει: «Και είμαι μόνος και δεν έχω πού να πάω και βρέχει όλη μέρα» με την ψιλή παιδιάστικη ακύμαντη φωνή του. Όμως ακούω πίσω μου και μιάν άλλη, την αληθινή φωνή ενός εικοσάχρονου: αυτός γυρεύει συνεχώς συγγνώμη, και ενδιαμέσως κάνει κομπλιμέντα σε δυό μεσόκοπες κυρίες που τον ξορκίζουν να τα κόψει τα ναρκωτικά επιτέλους, ν’ αλλάξει ζωή, είναι νέος ακόμα. Ο ισχνός μελαχροινός προχωρεί ευθεία, συνεχίζοντας να ζητά βοήθεια, προς το πίσω μέρος του τρόλλεϋ, όπου κάθομαι με την πλάτη στον οδηγό. Ο άλλος –που κι αυτός βοήθεια ζητά– αυτοσχεδιάζει τον δικό του τρόπο, ισορροπώντας γονατιστός μπροστά στις δυό γυναίκες.

Κατεβαίνω – ποιά σπείρα έχει μπει μέσα στην άλλη;


[φωτ.: π.ι., αθήνα, i.2006]

0604β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0604α

[το πλήρες slideshow εδώ]

0603δ

[το πλήρες slideshow εδώ]

0603γ

[το πλήρες slideshow εδώ]

0603β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0511β

[το πλήρες slideshow εδώ]

0603α

[το πλήρες slideshow εδώ]

ένα φυλαχτό γιά να μη χάσω τις οικονομίες μου

Πεπραγμένα λειτουργίας
του «Αρκαδικού Ποιηματοπωλείου ‘Οι Ξυλοκόποι της Άνοιξης’»,
κατά την Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009, 8-12 μ.μ., Πάρκο Φλοίσβου
(«Κι εγώ στην Αρκαδία», 2η Μπιεννάλε της Αθήνας / ‘Heaven’ – ‘Live’)

Εισαγωγή

Από την Αναγέννηση και μετά, διάφοροι καλλιτέχνες της Δυτικής Ευρώπης αναφέρονται στην «Αρκαδία» ως μιά θρυλική εκδοχή αυτής της περιοχής της Πελοποννήσου: έναν παραδείσιο τόπο ομορφιάς, αρμονίας και αθωότητας, που τον νοσταλγούν, και αποπειρώνται διά του έργου τους να τον ανασυστήσουν – ή, καλύτερα: να τον ορίσουν.

Στον Φλοίσβο του σημερινού Αθηναϊκού Φαλήρου, στον ‘Παράδεισο’ της 2ης Μπιεννάλε της Αθήνας, η Ομάδα Φιλοπάππου (Μάντυ Αλμπάνη, Αντώνης Βολανάκης, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γεωργία Δεσύλλα, Μαίρη Ζυγούρη, Νάντια Καλαρά, Τίνα Κώτση, Νίκος Παπαδόπουλος, Τερέζα Παπαμιχάλη, Αγγελική Σβορώνου, Άννα Τσουλούφη και Κώστας Χριστόπουλος) κατασκεύασε την δική της Αρκαδία: ένα υπαίθριο σαλόνι φτιαγμένο από παράταιρα καθίσματα. Μπροστά του, η θάλασσα κι ο ήλιος που βούταγε αριστερά απ’ την Καστέλλα – πίσω του, μιά γιγαντοαφφίσσα που απεικόνιζε το ίδιο αυτό τοπίο της δύσης, ψηφιακά απαλλαγμένο από κάθε ανθρώπινο ίχνος (κτίσματα κ.λπ.). Η εγκατάσταση «Κι εγώ στην Αρκαδία» καλούσε σε μιά τυχαία συνεύρεση των επισκεπτών της Μπιεννάλε αλλά και των καθημερινών περιπατητών της προκυμαίας του Φλοίσβου: τους επέτρεπε να ξεκουραστούν, να στραφούν στον διπλανό τους, και, ίσως, να συνομιλήσουν – ανάμεσα στα δυό ηλιοβασιλέματα.

Στον χώρο αυτό, στις 26 Ιουνίου 2009, ο εικαστικός Αντώνης Βολανάκης προσκάλεσε 13 ποιητές (Γιούλη Βολανάκη, Φοίβη Γιαννίση, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Παναγιώτης Ιωαννίδης, Δούκας Καπάνταης, Πατρίτσια Κολαΐτη, Θεώνη Κοτίνη, Γιάννα Μπούκοβα, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Αλεξάνδρα Πλαστήρα, Θάνος Σταθόπουλος, Γιάννης Στίγκας, Γιώργος Χαντζής). Στα πλαίσια της δράσης ‘Ποιητική κατοικία αρκαδία’, επρόκειτο να προσφέρουν ή να ανταλλάξουν λέξεις γεννημένες επί τόπου, με τον τρόπου που καθένας/καθεμιά θα επέλεγε.

Οι καλλιτέχνες του ‘αρκαδισμού’ έδειχναν με τα έργα τους έναν φαντασιακό ‘παράδεισο’. Εμείς, ευρισκόμενοι ήδη στον ‘παράδεισο’ μιάς άλλης ‘Αρκαδίας’, τι θα μπορούσαμε να φτιάξουμε; Αυτός ο τόπος απρογραμμάτιστης συνεύρεσης και αναδιπλασιασμού της ομορφιάς γέννησε την φαντασίωση μιάς πιθανότητας γιά στιγμιαία δημιουργία ‘παραδείσιων’ σχέσεων εμπιστοσύνης και ανταλλαγής.


Υλικό και Μέθοδοι

Ο κατάλογος του «Αρκαδικού Ποιηματοπωλείου ‘Οι Ξυλοκόποι της Άνοιξης’» [χειρόγραφο χαρτί κολλημένο σε χαρτόνι κραφτ – ένα αντίτυπο] που προσφερόταν ατομικά στους επισκέπτες, περιελάμβανε τα εξής είδη (με την τιμή τους):

- Φυλαχτό – που διώχνει τον φόβο (1 φόβος)
- Ευχή – γιά ό,τι ποθείτε (1 επιθυμία)
- Χρησμός – γιά ό,τι σας απασχολεί (1 αριθμός + 1 ερώτηση)
- Χάικου – γιά μιά εικόνα που θυμάστε με ευχαρίστηση (1 εικόνα)
- Καρτ ποστάλ – προς ένα πρόσωπο που αγαπάτε (1 πρόσωπο)
- Κυνήγι του Θησαυρού (1 στεναχώρια)

Κάθε παραγγέλλων/ουσα διάλεγε το είδος που επιθυμούσε, και ο ποιηματοπώλης το 'μαγείρευε' και το 'σέρβιρε' -γραμμένο πάνω στο αυτογραφικό δελτίο, ένα αντίτυπο του οποίου παρεδίδετο, ενώ το στέλεχος παρέμενε γιά τα αρχεία του καταστήματος- επί τόπου.


Αποτελέσματα

Εξετελέσθησαν, εντός τεσσάρων ωρών, 51 ‘παραγγελίες’ 47 ‘πελατών’ (καθότι τέσσερις εξ αυτών παρήγγειλαν από δύο είδη), σε αυτογραφικά δελτία παραγγελίας ταβέρνας [Τυποτράστ, αρ. είδ. 250]. Το φάσμα ηλικίας των ‘πελατών’ εκυμαίνετο από την πρώτη ώς την έβδομη δεκαετία.


Χρησμοί

Δημοφιλέστερο προϊόν ανεδείχθη ο χρησμός (18 ‘παραγγελίες’). ‘Πυθία’, η Έμιλυ Ντίκινσον: ο/η αιτών/ούσα επέλεγε έναν αριθμό από το 15 ώς το 635 (οι αριθμοί των σελίδων της πανόδετης έκδοσης Franklin [The Belknap Press of Harvard University Press, 3η ανατύπωση: 2003] που φέρουν τα ποιήματα υπ’ αρ. 2-1789) και απηύθυνε μία ερώτηση προς την ‘Πυθία’. Ο ‘ιερεύς’/‘παραγγελιοδόχος’ άνοιγε την υποδειχθείσα σελίδα και μετέφραζε προχείρως –ενίοτε δε και διασκευάζοντας ελαφρώς– το πρώτο απόσπασμα που ένιωθε ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει χρησμικά. Σε δύο μόνο περιπτώσεις, αυτό συνοδεύτηκε και από ‘ιερατική’, συντομότατη ‘εξήγηση’. Το πρωτότυπο παρεδίδετο και ανεγιγνώσκετο επί τόπου. Αναποφεύκτως, επτά χρησμοί αφορούσαν τον έρωτα – π.χ.

Κι αν χωρίσει η θάλασσα
Και δείξει μιάν άλλη θάλασσα;

[από το ποίημα υπ’ αρ. 720]

– δύο τον χρόνο, και από ένας: την μοναξιά, «έναν γείτονα», «την ανέλιξη της τέχνης μου», «την τέχνη μου», την ευτυχία, «πόσο;», «πότε;», «ξέρουμε την αλήθεια πριν τη βρούμε;», αλλά και τους ίδιους τους Δελφούς.


Φυλαχτά

Την δεύτερη θέση στις προτιμήσεις των συμμετεχόντων μοιράστηκαν το φυλαχτό και η ευχή (από 12 παραγγελίες). Τέσσερα φυλαχτά αφορούσαν τους φόβους γενικώς –π.χ.:

Φεύγα φόβε
Μ΄αυτό το φυλαχτό
σε αφήνω αφύλαχτο

– και, από ένα: τη ρουφιανιά, τα γεράματα, τις «σκοτεινές σκέψεις», τους «σκοτεινούς φόβους», «όλα όσα δεν θέλω να κάνω», «όλα όσα δεν μπορώ να τελειώσω». Ένα εννιάχρονο αγόρι, χωρίς να διστάσει στιγμή, ζήτησε ένα φυλαχτό «γιά να μη χάσει τις οικονομίες του!»

Κουμπαράς γεμάτος γεμάτος
Πορτοφόλι να μην κλείνει
Κι ο λογαριασμός βαρβάτος
Άφραγκο να μην μ’ αφήνει

Ένας πιό ντροπαλός συνομήλικός του, γύρεψε μέσω της μητέρας του –ενώ κρυβόταν πίσω από την πλάτη της– ένα φυλαχτό γιά την μοναξιά...

Φεύγα μοναξιά
κι άσε με μόνο
Κι όταν θά ’μαι μόνος
θά ’χω συντροφιά

Η παράδοση του πρωτοτύπου, διπλωμένου στα τέσσερα, συνοδευόταν από την προφορική οδηγία να αναγνωστεί άπαξ προ του ύπνου, κι ακόμη μιά φορά μετά το ξύπνημα.


Ευχές

Δύο ευχές γράφτηκαν γιά τον έρωτα – και από μία γιά: «ένα γερό παιδάκι», «ψυχική ευδαιμονία», «καλή οδήγηση», αιώνιες διακοπές, «ωραία συναπαντήματα», υγεία, «να μείνει μαζί μου», «να στεριώσει η ελευθερία», «ν’ αγαπήσω τον εαυτό μου», «ν’ αγαπηθώ» – η τελευταία αυτή, γραμμένη ενόσω αιτούσα και γράφων ήσαν καθισμένοι πάνω στα βότσαλα:

Κάθησα στα βότσαλα
Ποθώ ν’ αγαπηθώ
Όσα είναι τα βότσαλα
τόση αγάπη να βρω

Γιά να πιάσει η ευχή, το διπλωμένο χαρτάκι έπρεπε να τοποθετηθεί κάτω απ’ το μαξιλάρι του/της ευχόμενου/ης, και να αναγνωστεί άμα τη εγέρσει.


Χάικου

Τρίτο ακολούθησε το χάικου. Γράφτηκαν συνολικά εννιά, γιά: έναν ποδηλάτη που περνούσε εκείνη την στιγμή μέσ’ απ’ το κύμα που έσκαγε στην προκυμαία, τον ήλιο καθώς έπεφτε (το ζήτησς μιά κυρία που φορούσε μιά λινή πουκαμίσα στο κίτρινο του ηλιοτροπίου) –

Κίτρινα φορώ
σαν το ηλιοβασίλεμα
μπροστά και πίσω

– «μιά θαλασσινή εικόνα ακριβώς σαν αυτήν που βλέπουμε, αλλά κάπου αλλού», ένα φουγάρο με πάνω του το φεγγάρι, «όταν κράτησα νεογέννητη την κόρη μου και την καλωσόρισα στην ζωή – αν και μάλλον δεν μ’ άκουσε», «μιά εικόνα πριν δυό μήνες σ’ ένα ταξίδι με τον σύζυγό μου – που δεν υπάρχει πιά», «ένα αξέχαστο σούρουπο», μιά δύση σε παραλία. Τέλος, ένα παραγγέλθηκε χωρίς να αναφερθεί συγκεκριμένη εικόνα. Η ανάγνωση γινόταν αμέσως.

Ουδείς επέλεξε την καρτ ποστάλ ή το ‘κυνήγι του θησαυρού’. Γιά το τελευταίο, ευτυχώς – μιάς και ήταν βέβαιο ότι θα απέβαινε το δυσκολότερο: η τροπή, διά των λέξεων, μιάς στενοχώριας ή αποτυχίας, σε ‘θησαυρό’ εμπειρίας, μέσω τριών ‘μυητικών’ σταδίων απομάκρυνσης, προσέγγισης, και εκφοράς. Η μη επιλογή της καρτ ποστάλ –προοριζόμενης γιά κάποιο πρόσωπο που δεν ήταν παρόν και στο οποίο θα αποστελλόταν– θα μπορούσε να σχετίζεται με την άμεσα προσωπική και επείγουσα εμπλοκή των αιτούντων, όπως αυτή τεκμαίρεται και από τις τρεις κύριες επιλογές τους (χρησμό, φυλαχτό, ευχή). Αν η εικασία αυτή είναι ακριβής, μεγάλο μέρος του σκοπού του ‘ποιηματοπωλείου’ επετεύχθη.


Συμπεράσματα

Παρά την ένταση της εργασίας (μέσος χρόνος εκτέλεσης παραγγελίας: 4’42’’), η εμπειρία ανταλλαγής –μιάς μύχιας έγνοιας, με κάτι που την επαναδιατύπωνε ή σκόπευε να την ‘θεραπεύσει’– προσέφερε, στον ‘παραγγελιοδόχο’ τουλάχιστον, την ικανοποίηση της βαθιάς, παρότι σύντομης, επικοινωνίας. (Με εξαίρεση, ίσως, τρεις τέσσερις ‘παραγγελίες’ που φάνηκαν να προέρχονται μάλλον από απλή περιέργεια γιά τον τρόπο ‘εκτέλεσής’ τους.)

Ουδείς θα τολμούσε να ισχυριστεί ότι καθεαυτήν η ποιητική αξία των προσφερομένων ειδών είχε ενδιαφέρον. Δικαιούται όμως να διατηρεί την ελπίδα πως η προσφορά τους –τόσο ως διαδικασία, όσο και ως τελικό προϊόν– ενδέχεται να υπήρξε απολαυστική (και χρήσιμη ή παρηγορητική) γιά τους παραγγέλλοντες, όσο ήταν γιά τον εκτελούντα την παραγγελία. Ορισμένες στιγμές, κάποια περιστατικά, ένας τόνος ρεμβάζουσας φωνής, ένα βλέμμα που σηκώνεται απλανές, ένα βούρκωμα, ένα χαμόγελο που αργεί μερικά δευτερόλεπτα να σχηματιστεί καθώς τα μάτια διαβάζουν – έμοιασαν να υποστηρίζουν αυτή την ελπίδα.

0511α

[το πλήρες slideshow εδώ]

0509 ώς 0511

[το πλήρες slideshow εδώ]

0508

[το πλήρες slideshow εδώ]

0506

[το πλήρες slideshow εδώ
επίσης, προσθήκες στα: 0908, 0504_to_0505]

τ.ελευθεριάδης 'ληξιαρχείον'

Κι όλο ψάχνει γιά να βρει το πρόσωπο που από παιδί του λείπει / – τα ονειροπαρμένα και ως εκ τούτου αδίστακτα παιδιά. / Τότε ήταν απέραντο το καλοκαίρι. / Τι δροσερό νερό που ήτο η νεότης! Τώρα δεν είναι, δεν έχει πιά ποτήρια. /

Μα ποιά θάλασσα και ποιά θρανία; /

Κανείς δεν αποκρίνεται, από την χαίνουσα όμως πληγήν του τοίχου το εξωτερικόν σκότος, συμπαγές και απύθμενον, κατακλύζει τον κενόν χώρον και αναμιγνυόμενον με την ήδη βεβαρημένην ατμοσφαίραν του σπιτιού επικάθηται βαρύτερον επί των πενιχρών επίπλων, πάνω στο τραπέζι και στο κάθε τι, όπως η σκόνη του παζαριού πάνω στα κουρασμένα βλέφαρα του μεταφερομένου αυτόχειρος.


[κολλάζ από φράσεις του μικρού αλλ' εκτυφλωτικού αυτού βιβλίου - εκδ. στιγμή, 1986. φωτ.: π.ι., ix.2009]