11.6.11

ποίηση και κρίση

















Η ποίηση συλλαμβάνεται εν μέσω βιωματικής κρίσης και γεννάται μέσα από την κρίση της γλωσσικής εκφοράς της. Η βιωματική κρίση πρέπει να διεξέλθει από την διάκριση της επεξεργασμένης μορφής γιά να ελευθερώσει λόγο. Όμως, αν μια προσωπική κρίση είναι δυνατόν να ακολουθήσει αυτήν την πορεία –«από μέσα προς τα έξω»– γιά να εναρθρωθεί σε ποίηση, πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι παρόμοιο γιά μιά συλλογική –εξαρχής «έξω»– κρίση; Και μπορεί η ίδια η ποίηση γόνιμα να στοχασθεί –χωρίς να ολισθήσει στην αυτοαναφορικότητα των ‘ποιημάτων ποιητικής’– γιά το αν η εκφορά της όντως συνιστά ομιλία κοινωνήσιμη; 


Με παραδείγματα από τον René Char και τον W.S. Graham, σε μιά ανακοίνωση (την Παρασκευή 1 Ιουλίου, στην συνεδρία των 09:30 π.μ.) στο 31ο Συμπόσιο Ποίησης με θέμα "Ποίηση και κρίση" (Ρίο, 30 Ιουνίου-3 Ιουλίου 2011), θα επιχειρήσω να ισχυρισθώ ότι η ποίηση βρίσκεται διαρκώς σε κρίση, όμως –και εξ αυτού– ποτέ δεν «περνάει κρίση».


[φωτ.: π.ι., vi.2011]

7.6.11

το σωσίβιο στο κουτί



























την τρίτη, 7 ιουνίου 2011, στις 21:00, στην εκπομπή "βιβλία στο κουτί" (ετ1) των κατερίνας σχινά, βαγγέλη χατζηβασιλείου και μανώλη πιμπλή, σε σκηνοθεσία της πέννυς παναγιωτοπούλου, διαβάστηκαν δύο ποιήματα από το σωσίβιο: ο "κήπος" και η



Αρχή του χειμώνα


Τα δέντρα είχαν σταθεί στη σειρά
η βροχή δεν ερχόταν
Το φθινόπωρο σήκωνε επανάσταση μέσα στα φύλλα

Από ψηλά, φαινόταν καθαρά πως εννιά δέντρα
κρατούσανε ένα χλωρό τετράγωνο
βαστούσαν ακόμα στη σκιά τους
ένα κομμάτι καλοκαιριού

Όμως εκεί άγγελοι του χειμώνα
ήρθαν δυο αγριοπερίστερα
με το λευκό περιδέραιο πάνω στο ρόδινο λαιμό

Εκεί, σχεδίασαν τη ζωή τους μαζί
στο τέλος του καλοκαιριού στην αρχή του χειμώνα



[φωτ.: π.ι., v.2011]

2.6.11

ραβασάκι


1 Ιουνίου 2011, 23:54

"Όποιο χέρι σηκώνεται πάνω σε [ονομάτισε όποιον κατατρεγμένο νομίζεις], πρέπει να κόβεται." Μπορούμε να συνεχίσουμε την λογική ακολουθία: "Όποιο χέρι γράφει προτρέποντας να κόβεται οιοδήποτε χέρι γιά οιονδήποτε λόγο, πρέπει επίσης να κόβεται." Και ούτωκαθεξής. Έως ότου, έχοντας ξεμείνει προ πολλού από μυαλό, να μείνουμε εντέλει όλοι και χωρίς χέρια.

[από εδώ]

22.5.11

ευρυχωρία




























Στη στάση, βγάζει από το discman του τον κοντρατενόρο David Daniels που τραγουδάει Μπαχ, και βάζει Καζαντζίδη: Στην Ανατολή.


[φωτ.: π.ι., 14.v.2011 - άλλες εδώ]

17.5.11

συλλογή τροφίμων _ παρασκευή 20 μαΐου, πλ. μετρό πανόρμου

















• ενημέρωση 26.v.2011: ο απολογισμός της δράσης, εδώ


Αυτήν την Παρασκευή, 20 Μαΐου, στην πλατεία του σταθμού Μετρό "Πανόρμου", από τις 6 ώς τις 9 το απόγευμα, σε διοργάνωση της ομάδας Atenistas Care, μαζεύουμε τρόφιμα και είδη προσωπικής υγιεινής με σκοπό την ενίσχυση τεσσάρων οργανώσεων που εργάζονται καθημερινά για να καλύψουν βασικές ανάγκες απόρων συμπολιτών μας:
- Κλίμακα: ΜΚΟ που διατηρεί ξενώνα για αστέγους και διοργανώνει συσσίτια.
- Μαγειρική της αγάπης: Ομάδα Πολιτών που διοργανώνει συσσίτια σε απόρους, αστέγους
- Ονήσιμος: Σύλλογος συμπαράστασης κρατουμένων και αποφυλακισμένων.
- Φροντίδα: ΜΚΟ που λειτουργεί ξενώνα κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους

Φέρνουμε:
Τρόφιμα: λάδι, όσπρια, μακαρόνια, ρύζι, γάλα, ζάχαρη, αλάτι 
Είδη προσωπικής υγιεινής: σαμπουάν, αφρόλουτρο, χαρτί υγείας, χαρτοπετσέτες, σερβιέτες

• email επικοινωνίας δράσης:  care@atenistas.gr

30.4.11

μπιλλιεττάκι στην αδελφή μου _ 27 απριλίου 2011, 21:04

"Είπαμε να βγούμε μιά 
ανοιξιάτικη φωτογραφία, 
κι ήμαστε όλοι με μαύρα."


[από εδώ]

12.3.11

'τα χέρια του ύπνου' @ "εικονο-ποίηση"

 
Το έργο μου Τα χέρια του Ύπνου, με φωτογραφίες μου και ποίηση του Ρενέ Σαρ , παρουσιάζεται στα πλαίσια της ομαδικής έκθεσης "εικονο-ποίηση", στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, 12-26 Μαρτίου 2011. 

Ακολουθούν τα κείμενα και οι εικόνες που το απαρτίζουν. Τέλος, μια περιγραφή της υλικής μορφής του έργου.
 
















*

 
To έργο είναι μια εγκατάσταση με λέξεις και εικόνες.

Πάνω σε ένα τραπέζι, έχουν τοποθετηθεί αντικρυστά, δύο πανομοιότυπα χειροποίητα ολιγοσέλιδα λευκώματα. Πάνω σε επτά ασπρόμαυρες φωτογραφίες μου διαφόρων χεριών, 'πέφτουν' επτά σελίδες ρυζόχαρτου με τυπωμένα, μεταφρασμένα από εμένα -και ακόμη αδημοσίευτα-, χωρία του έργου του Γάλλου ποιητή (και αντιστασιακού κατά τον Β' Π.Π.) Rene Char, Feuillets d' Hypnos (1946). 

Τα δύο λευκώματα έχουν την εξής διαφορά: στο ένα, οι εικόνες είναι φωτοαντίγραφα των πρωτότυπων τυπωμάτων, ενώ στο άλλο, οι σελίδες των λέξεων είναι φωτοαντίγραφα των πρωτότυπων εκτυπώσεων.

Κάθε λεύκωμα κλείνει με μια σελίδα όπου είναι τυπωμένο το κείμενο που ακολουθεί:
 
 

Παναγιώτης Ιωαννίδης – πάνω σε ποίηση του Ρενέ Σαρ

 

τα Χέρια του Ύπνου

 

Τα Feuillets dHypnos –τα Φυλλάδια του Ύπνου– είναι το δεύτερο βιβλίο που ο René Char εξέδωσε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1946, μην έχοντας δημοσιεύσει τίποτα από το 1939. Προέκυψε κυριολεκτικώς από το λύσιμο σε φυλλάδια του τετραδίου όπου κρατούσε σημειώσεις κατά την διάρκεια της συμμετοχής του, ως ‘λοχαγός Αλέξανδρος’, στην γαλλική Αντίσταση. Από την επεξεργασία εκείνου του υλικού –που το ξαναβρήκε αναπάντεχα στην κρυψώνα του μες σ’ έναν πέτρινο τοίχο και, αφού αντέγραψε ό,τι του ‘χρειαζόταν’, το κατέστρεψε, διασώζοντας, ως δείγμα, μόνο μιά σελίδα του– προέκυψαν διακόσιες τριάντα επτά πεζόμορφες ‘σημειώσεις’: παραινέσεις γιά την σωστή συμπεριφορά του αντάρτη, ελλειπτικές περιγραφές στρατιωτικών επιχειρήσεων, πυκνοί στοχασμοί, και σπάνιες λυρικές φυγές. Η ανάγκη της επιβίωσης –σωματικής και ψυχικής– μες στον ζόφο του ναζισμού, τον στρέφει ξανά και ξανά στην αναζήτηση του φωτός και στην απεύθυνση στο Εσύ – μέσ’ απ’ το προσωπείο του Ύπνου, αδελφού του Θανάτου. 

 

Του ύπνου που, μες στον χειμώνα, διασώζει την ζωή. 

 

Πάνω από το τραπέζι όπου έγραφε, είχε καρφιτσωμένη μιάν εικόνα του πίνακα του Georges de la Tour, Ο Φυλακισμένος (που σήμερα θεωρείται ότι απεικονίζει μάλλον τον Ιώβ καθώς τον εμπαίζει η γυναίκα του): το ασφυκτικό καδράρισμα των δύο μορφών, οι μεγάλες σκοτεινές επιφάνειες, το απόκοσμα άπλετο φως ενός κεριού, και η ευγλωττία των χεριών, συνθέτουν την αινιγματική γοητεία αυτού του έργου.

 

Σκέφτηκα να δέσω, αφού τα μετέφρασα, κάποια απ’ αυτά τα ‘εις εαυτόν’ του Ρενέ Σαρ (σε επιστολή του, προσπαθώντας να περιγράψει την νέα αυτή τροπή στο έργο του, αυτοπαρομοιάζεται, σαρκάζοντας ελαφρώς, με τον Μάρκο Αυρήλιο),μαζί με χέρια –λυτά ή πλεγμένα– αγαπημένων μου προσώπων ή αγνώστων. Τα δύο πανομοιότυπα τετράδια που προέκυψαν, αποτελούνται από εκτυπώσεις και φωτοαντίγραφά τους: στο ένα τετράδιο, οι λέξεις είναι στο πρωτότυπο τύπωμα, ενώ οι εικόνες σε φωτοαντίγραφα – στο άλλο, το αντίστροφο.



6.3.11

εικονο-ποίηση 2011


Ομαδική έκθεση / 11-26 Μαρτίου 2011, 18:00-22:00
Εγκαίνια: Παρασκευή 11 Μαρτίου, 20:30

"Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης", Πειραιώς 206, Ταύρος

Ζωντανή ποίηση: Δευτέρα 21 Μαρτίου, 21:30
Βιντεοποίηση: καθημερινά, 20:00

[περισσότερα, εδώ]

26.2.11

ποδηλατώντας στη νότια ευρώπη















Βράδιαζε στη Λισαβόνα τον περασμένο Νοέμβριο. Μήνες μετά, ένα πρωί στην Αθήνα, η ίδια εικόνα βρέθηκε στο φιλόξενο "Πεντάλ" της Μαρίας Λαϊνά, στην Ελευθεροτυπία.


"Θα γινόταν πολύ λίγο κακό πάνω στη γη εάν το κακό δεν μπορούσε ποτέ να γίνει εν ονόματι του καλού", ξεκινά το κείμενό της, αντιγράφοντας έναν αφορισμό της Μαρί φον Έμπνερ-Έσενμπαχ [μτφρ. Σπύρου Δοντά, εκδ. Στιγμή, Αθήνα 2010]. 


Και πιό κάτω γράφει: "Η "εξέλιξη" στην Ελλάδα [...] παίρν[ει] διαστάσεις επιδημίας και επειδή παντού προδίδει η γλώσσα, καταλαβαίνει κανείς ότι η εξέλιξη (διαμόρφωση με την πάροδο του χρόνου ή μετάβαση από απλούστερες μορφές σε άλλες πιο σύνθετες, κατά το λεξικό) υπάρχει για να μην απολήξει (απόληξη ίσον περάτωση, κατάληξη, κατά το λεξικό και πάλι). Σε λίγο θα ακούσουμε ότι ο άνθρωπος βρίσκεται σε εξέλιξη (σωστό βεβαίως, αλλά δεν τους έχει περάσει από το νου), ο έρωτας βρίσκεται σε εξέλιξη (ούτε αυτό τους έχει περάσει από το νου ή δεν το τολμάνε ακόμη), το άλμα ή το Αλτσχάιμερ βρίσκονται σε εξέλιξη, κ.τ.λ., κ.τ.λ,. Εκτός ίσως από τον βιολογικό θάνατο, γιατί εκεί η δημοσιογραφική γλώσσα έχει κοιτάξει το λεξικό και βρήκε την ευγενή λέξη «κατάληξη». Κανείς δεν πεθαίνει πια στην Ελλάδα. Καταλήγει. Περιέρχεται δηλαδή στην κατάσταση του θανάτου, τερματίζοντας."




[φωτ.: π.ι., xi.2010]

22.2.11

non è mai troppo tardi




























η εικόνα της ημέρας στο troppotardi [che poi non è mai]


[π.ι., ii.2011]